จุดประสงค์การสอนวิชาฟิสิกส์

               ในการสอนวิชาใด ๆ ก็ตาม ครูผู้สอนจะต้องเข้าใจถึงเหตุผลที่ว่า ทำไมต้องสอนวิชานั้นเสียก่อน เพราะความเข้าใจดังกล่าวจะเป็นสิ่งกำหนดแนวทางในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่ครูผู้สอนต้องรับผิดชอบ ดังนั้นครูฟิสิกส์จึงต้องศึกษาให้เข้าใจในจุดประสงค์ของวิชาฟิสิกส์ เพื่อการตัดสินใจเลือกดำเนินกิจกรรมการเรียนการสอนให้สอดคล้องกับสภาพของแต่ละชั้นเรียน

               ก่อนที่จะพิจารณาจุดประสงค์ของวิชาฟิสิกส์ ขอให้ครูผู้สอนทำความเข้าใจกับจุดประสงค์รวม ของหลักสูตรวิทยาศาสตร์ ดังต่อไปนี้

1.       เพื่อให้เกิดความเข้าใจหลักการและทฤษฎีที่เป็นพื้นฐานของวิชาวิทยาศาสตร์

2.       เพื่อให้เกิดความเข้าใจในลักษณะ ขอบเขตและข้อจำกัดของวิทยาศาสตร์

3.       เพื่อให้เกิดทักษะที่สำคัญในการศึกษาค้นคว้าและคิดค้นทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

4.       เพื่อพัฒนากระบวนการคิดและจินตนาการ ความสามารถในการแก้ปัญหาและการจัดการ ทักษะในการสื่อสารและความสามารถในการตัดสินใจ

5.       เพื่อให้ตระหนักถึงความสัมพันธ์ระหว่างวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี มวลมนุษย์และสภาพแวดล้อมในเชิงที่มีอิทธิพลและผลกระทบซึ่งกันและกัน

6.       เพื่อให้นำความรู้ ความเข้าใจในเรื่องของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไปใช้ประโยชน์ต่อสังคมและการดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่า

7.       เพื่อให้มีจิตวิทยาศาสตร์ มีคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยมในการใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์อย่างสร้างสรรค์

               จุดประสงค์ข้อแรก ขยายความได้ว่าต้องการให้มีความรู้ในเนื้อหาที่เป็นพื้นฐานของวิทยาศาสตร์ เพื่อใช้เป็นฐานในการศึกษาระดับสูงต่อไป อย่างไรก็ดีจุดประสงค์ข้อนี้ยังมิได้มุ่งการเตรียมตัวนักเรียนให้เป็นนักวิทยาศาสตร์

              จุดประสงค์ข้อสอง ต้องการให้นักเรียนเข้าใจในธรรมชาติของวิทยาศาสตร์ ซึ่งมีความแตกต่างจากศาสตร์อื่น ๆ ในหลายด้าน เช่น นักวิทยาศาสตร์จะสนใจแต่ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ นักวิทยาศาสตร์จะเชื่อในสิ่งที่ตรวจสอบยืนยันความเป็นจริงได้ด้วยประสาทสัมผัสหรือเครื่องมือที่ขยายขอบเขตประสาทสัมผัสของมนุษย์เท่านั้น ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ต้องเป็นความจริงสากล นั่นคือสามารถทดสอบได้ทุกเมื่อไม่จำกัดสถานที่หรือตัวบุคคล ความรู้ทางวิทยาศาสตร์อาจเปลี่ยนแปลงได้เมื่อมีข้อมูลหรือหลักฐานที่พบขึ้นใหม่ เป็นต้น

               จุดประสงค์ข้อสาม ต้องการให้นักเรียนมีทักษะที่จำเป็นในการศึกษาค้นคว้าคิดค้นและแก้ปัญหาโดยเน้นฝึกทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ด้วยการให้ลงมือปฏิบัติจริงในการทำกิจกรรมและการทดลองทางวิทยาศาสตร์ ได้แก่ การไม่เชื่อคำกล่าวที่เลื่อนลอย การใช้คำอธิบายที่มีเหตุผลหรือมีหลักฐานยืนยันที่เหมาะสม การยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น และยอมเปลี่ยนความคิดเห็น เมื่อได้ข้อมูลหรือหลักฐานใหม่ที่เหมาะสมกว่าเดิม มีความซื่อตรงไม่บิดเบือนข้อมูลหรือหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ ฯลฯ

               จุดประสงค์ข้อสี่ ต้องการให้นักเรียนพัฒนากระบวนการคิดและมีจินตนาการในเชิงสร้างสรรค์ สามารถแก้ปัญหา สามารถสื่อสารสิ่งที่ค้นพบจากการเรียนรู้ให้ผู้อื่นเข้าใจได้ และสามารถตัดสินใจด้วยการใช้ข้อมูลอย่างมีเหตุผล

               จุดประสงค์ข้อห้า ต้องการให้นักเรียนเข้าใจและระมัดระวังในผลกระทบของเทคโนโลยีต่อชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว รวมทั้งเข้าใจถึงผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงในสังคมมนุษย์ที่มีต่อการพัฒนาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

               จุดประสงค์ข้อหก ต้องการให้นักเรียนสามารถใช้ประโยชน์จากความรู้ทางวิทยาศาสตร์กับชีวิตความเป็นอยู่ได้ เช่น รู้จักดูแลรักษาสุขภาพร่างกาย รู้จักเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม งดเว้นสิ่งที่จะบั่นทอนสุขภาพ รู้จักใช้พลังงานอย่างประหยัดและมีประสิทธิภาพ รู้จักเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ทางวิทยาศาสตร์อย่างเหมาะสม เป็นต้น

               จุดประสงค์ข้อเจ็ด ต้องการปลูกฝังให้นักเรียนมีจิตวิทยาศาสตร์ซึ่งได้แก่ การไม่เชื่อคำกล่าว ที่เลื่อนลอย การใช้คำอธิบายที่ไม่มีเหตุผลหรือหลักฐานยืนยันที่เหมาะสม การยอมรับฟังความคิดเห็น ของผู้อื่นและยอมเปลี่ยนความคิดเห็น เมื่อได้ข้อมูลหรือหลักฐานใหม่ที่เหมาะสมกว่าเดิม มีความซื่อตรง ไม่บิดเบือนข้อมูลหรือหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ มีคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยมในการใช้ความรู้ทาง วิทยาศาสตร์อย่างสร้างสรรค์

               จากจุดประสงค์รวมของหลักสูตรวิทยาศาสตร เมื่อนำมากำหนดเป็นจุดประสงค์เฉพาะของกลุ่ม วิชาฟิสิกส์อาจเขียนได้ดังต่อไปนี้

1.       เพื่อให้เข้าใจในปรากฎการณ์ธรรมชาติ หลักการ ทฤษฎีและกฎที่เป็นพื้นฐานของวิชาฟิสิกส์

2.       เพื่อให้เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลที่สังเกตได้จากปรากฎการณ์จริงกับคำอธิบายทางทฤษฎี

3.       เพื่อให้เข้าใจและยอมรับในขอบเขตของข้อมูลที่ได้ว่า ขึ้นกับขีดความสามารถของเครื่องมือวัด

4.       เพื่อให้เกิดทักษะในการศึกษาค้นคว้าและแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

5.       เพื่อให้สามารถใช้ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ในการนำหลักการทางฟิสิกส์ไปประยุกต์ในด้านต่าง ๆ ทั้งเชิงความคิดและเชิงการปฏิบัติ

6.       เพื่อให้มีความสนใจใฝ่รู้ในเรื่องราวทางวิทยาศาสตร์

7.       เพื่อให้มีความใจกว้าง คิดและปฏิบัติอย่างมีเหตุผล

8.       เพื่อให้สามารถวิเคราะห์ ผลดีและผลเสียต่อสังคมในการนำความรู้ทางฟิสิกส์และเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ในด้านต่าง ๆ

9.       เพื่อให้ตระหนักในอิทธิพลของสังคมที่มีต่อการพัฒนาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

               ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ครูจะต้องพิจารณาว่า กิจกรรมนั้น ๆ มุ่งให้บรรลุตามจุดประสงค์ข้อใดบ้าง โดยพยายามให้ครอบคลุมทางจุดประสงค์เท่าที่จะเป็นไปได้ ซึ่งขึ้นกับเนื้อหาแต่ละหัวข้อ